برنامه های مهاجرتی
اقدام به مهاجرت از روش های مختلفی امکان پذیر است که بسته به شرایط و امکانات در دسترس یک فرد انتخاب می شود. هر یک از این روش ها شامل دریافت ویزا، اقامت در مرحله نخست می شوند. هر کشور برنامه مهاجرتی خاص خود را دارد و کلیه برنامه های مهاجرتی شامل تمام کشورها نمی شوند و البته هر کدام از برنامه های مهاجرتی در هر کشور متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد. به طور کلی راه های مهاجرت را می توان به اشکال زیر دسته بندی کرد.
مهاجرت تحصیلی
یکی از دسته بندی های اصلی روش های مهاجرت روش تحصیلی است. به طور کلی، از طریق تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی و یا شرکت در دوره هایی مانند دوره زبان می توان برای مهاجرت اقدام کرده و ویزای تحصیلی دریافت کرد. شرایط، مقاطع و دوره های تحصیلی ارائه شده توسط کشورهای مختلف متفاوت می باشد و هزینه شرکت در این دوره ها و اقدام از این روش مهاجرتی نیز بسته به کشور، محل و مقطع تحصیلی، طول دوره تحصیل و شرایط متقاضی مانند سطح زبان و تسلط وی بر زبان رسمی کشور مقصد متفاوت می باشد. یکی از نکات بسیار مهم در خصوص روش مهاجرت تحصیلی، عدم اعطای اقامت و تابعیت از این طریق می باشد. تحصیل در خارج از کشور منجر به اخذ اقامت و تابعیت آن کشور نمی شود. برای این امر لازم است که دانشجو از سایر روش ها مانند دریافت ویزای کاری آن کشور، سرمایه گذاری و ... نسبت به تمدید اقامت خود اقدام نماید. روش تحصیلی روشی نسبتا ساده تر و مطمئن تر از سایر روش ها می باشد.
مهاجرت کاری
یکی دیگر از روش های مهاجرت قانونی از طریق دریافت ویزای کار است. این روش مهاجرتی مناسب افرادیست که از دانش، تحصیلات، سطح زبان و مهارت و تخصص کافی در رشته کاری خود برخوردار باشند. مهاجرت از طریق کار برای کشورهایی توصیه می شود که در وهله نخست از نرخ بیکاری پایینی برخوردار بوده و شرایط برای جذب نیروی کار ماهر خارجی مساعد می باشد. در وهله بعد، این روش مهاجرتی در کشور مقصد منجر به اخذ اقامت یا تابعیت گردد. به طور کلی اخذ ویزای کاری کشورهای دیگر منوط به دریافت پیشنهاد کاری از کارفرمایی در آن کشور است. در برخی کشورها متقاضیان واجد شرایط می توانند در صورت داشتن تحصیل و سابقه کار در مشاغل مورد نیاز این کشور ویزای جستجوی کار دریافت کرده و با حضور چند ماهه در این کشور فرصتی برای جستجوی کار مورد نظر خود داشته باشند. در صورت یافتن شغل مناسب و انعقاد قرارداد کاری، ویزای کاری به این افراد اعطا می شود. در تعدادی از کشورها جذب نیروی کار ماهر از طریق سیستم امتیازبندی بوده و در صورت کسب امتیاز کافی از مراحل مختلف آن و دریافت دعوتنامه از دولت آن کشور می توان اقامت دائم آن کشور را دریافت نمود.
مهاجرت از طریق سرمایه گذاری
سرمایه گذاری مناسب افرادیست که از تمکن بالا و پشتوانه مالی قوی برخوردار بوده و می توانند از طریق بکارگیری و یا اثبات میزان دارایی و ثروت خود برای مهاجرت اقدام نمایند. روش های مهاجرت از طریق سرمایه گذاری متنوع می باشند. برای مثال متقاضی می تواند از طریق خرید ملک در خارج از کشور، ثبت شرکت، خود حمایتی و تمکن مالی، خرید اوراق قرضه دولتی، ایجاد کارآفرینی و راه اندازی استارت آپ برای سرمایه گذاری در خارج از کشور اقدام نماید. البته باید دقت داشته باشید که تمامی روش های یاد شده منجر به اخذ اقامت نمی شود و شرایط هر یک در کشورهای مختلف متفاوت می باشد. برای مثال خرید ملک در برخی کشورها اخذ اقامت و تابعیت را در پی دارد در حالی که در بسیاری از کشورها خرید ملک صرفا می تواند یک سرمایه گذاری سود ده و مطمئن باشد. شرایط کشورها برای سرمایه گذاری هایی مانند ثبت شرکت، کارآفرینی و استارت آپ مانند میزان مبلغ مورد نیاز و آثار اقامتی و تابعیتی آن نیز با یکدیگر متفاوت می باشند. برخی کشورها نیز با ارائه طرح های خود حمایتی و تمکن مالی بدون نیاز به انتقال سرمایه و تنها با اثبات میزان دارایی اقامت خود را به متقاضیان اعطا می نمایند.
مهاجرت از طریق نخبگی
روش دیگری نیز برای مهاجرت وجود دارد که از آن می توان به نام روش مهاجرت برای افراد موفق یا نخبه یاد کرد. افراد موفق یا نخبه کسانی هستند که توانمندی های خاصی دارند. برای مثال افرادی نظیر دانشمندان، هنرمندان، ورزشکاران و قهرمانان حوزه ورزشی در این گروه قرار می گیرند که با استفاده از توانمندی خود می توانند برای مهاجرت اقدام نمایند. شرایط مهاجرت برای اشخاص خاص توسط تمامی کشورها حمایت نمی شود و تنها تعدادی از کشورها هستند که با صدور ویزا برای افرادی این چنین، شرایط مهاجرت آنها را مهیا می سازند. مهاجرت افراد موفق شرایط خاص خود را در هر کشور دارد، اما به طور کلی این افراد در حوزه کاری خود باید سرشناس باشند و در رقابت ها، همایش ها و نمایشگاه های بین المللی جوایز مرتبط کسب کرده باشند. این افراد باید قصد داشته باشند حیطه فعالیت خود را در کشور مقصد گسترش دهند.
مهاجرت از طریق ازدواج
ازدواج یکی دیگر از روش های مهاجرت قانونی است. این نوع مهاجرت مناسب فردی است که همسرش تابعیت کشور دیگری را دارد. تقریبا همه کشورها جهت حفظ انسجام خانواده این نوع مهاجرت را در قوانین خود لحاظ کرده اند. البته این امر زمانی امکان پذیر است که ازدواج به صورت واقعی بوده و صحت روابط و احساسات زوجین و تصمیم آنها مبنی بر ازدواج تایید شود. یکی از مدارک مورد نیاز جهت مهاجرت از طریق ازدواج، توان مالی تبعه کشور مقصد جهت پرداخت هزینه های زندگی دو نفر می باشد. همچنین باید مدارک مبتنی بر مجرد بودن و یا مطلقه بودن هر دو نفر ارائه شود. برخی از کشورها ویزای نامزدی صادر می کنند و فرد مدت زمان مشخصی فرصت دارد با شخص مورد نظر خود ازدواج کند و در غیر اینصورت باید به کشور خود بازگردد. در نتیجه از طریق ازدواج واقعی و نه صوری، می توان اقدام به مهاجرت کرد و پس از مدت زمان کوتاهی اقامت آن کشور و سپس در سال های آینده تابعیت آن کشور را دریافت نمود. توجه داشته باشید که لازمه دریافت تابعیت کشور مقصد تسلط بر زبان آن کشور و حس تعلق به فرهنگ آن کشور می باشد. شرایط دیگری نیز در اعطای تابعیت دخیل می باشند.
مهاجرت از طریق تولد
تولد فرزند در کشوری که از سیستم اعطای تابعیت از طریق خاک پیروی می کند منجر به دریافت تابعیت آن کشور برای فرزند می شود. کشورهایی مانند کانادا و آمریکا در زمره کشورهای دارای سیستم خاک به شمار می آیند. برخی کشورها نیز از سیستم اعطای تابعیت از طریق خون پیروی می کنند. بنابراین تولد فرزند در این کشورها منجر به اخذ تابعیت آن کشور برای فرزند نمی شود و تنها در صورتی می توان تابعیت کشور مقصد را بدست آورد که یکی از والدین فرزند نیز دارای تابعیت آن کشور باشد. در کشورهایی که اصل خون برقرار می باشد، تابعیت بر اساس تابعیت والدین به فرزندان اعطا می شود. البته لازم به ذکر است که در کشورهایی با تابعیت اصل خون، سیستم خاک به صورت فرع و در کشورهایی با سیستم اصل خاک، سیستم خون به عنوان فرع پذیرفته شده است. برخی از کشورها که قبلا اصل خاک را قبول داشتند برای جلوگیری از مهاجرت های غیرقانونی این قانون را به نوعی اصلاح کردند و یا دیگر پیرو آن نیستند.
مهاجرت از طریق پناهندگی
پناهندگی از جمله روش های غیرقانونی مهاجرت به کشورهای دیگر است. مهاجرت از طریق پناهندگی دارای معایب و دشواری های بسیاری می باشد. بر اساس کنوانسیون سازمان ملل متحد افرادی که به دلیل نژاد، ملیت، عقیده سیاسی و مذهبی، جنسیت، گرایش جنسی، تعلق به یک گروه اجتماعی خاص مورد آزار و اذیت قرار می گیرند می توانند از این روش برای حفظ جان خود استفاده کنند. پناهندگان باید اثبات کنند که جانشان در کشور خود در خطر است، در غیر اینصورت به کشور خود دیپورت خواهند شد. افرادی که اقدام به پناهندگی می نمایند عموما اطلاعات کافی از تمامی روش های مهاجرتی نداشته و به همین دلیل پرخطرترین راه را انتخاب می نمایند. خطر جانی و مالی بسیاری در طول مسیر مهاجرت از این طریق وجود دارد. همچنین احتمال به خطر افتادن عزت نفس، شخصیت و حتی صداقت فرد نیز در این مسیر وجود دارد. گرچه کشورهای عضو کنوانسیون ژنو شرایط اولیه ای را مانند تامین سرپناه، خوراک و پوشاک برای پناهجویان در نظر گرفته اند، اما تا زمان تایید وضعیت فرد در کشور مقصد امکان دریافت مجوز کار و تحصیل در این کشورها وجود ندارد و شرایط سختی برای زندگی در کمپ ها برقرار می باشد.